อยากเริ่มต้นเลี้ยงด้วง

sivasiva

หลายๆคนอาจอยากเริ่มต้นเพาะด้วงดูแต่ไม่รู้จะเริ่มยังไงลองอ่านดูครับ

การหาด้วงคู่ใจซักคู่มาเริ่มเลี้ยง

  

ก่อนการเลี้ยงด้วงนั้นเราต้องศึกษาลักษณะถิ่นที่อยู่การเพาะเลี้ยงแบบคร้าวๆเสียก่อนโดยทางที่ดีต้องเลือกด้วงที่ราคาไม่แพงเพาะเลี้ยงได้ง่ายได้ใข่จำนวนมากและหาซื้อได้ง่าย โดยด้วงที่เหมาะกับเราซึ่งด้วงที่นิยมเลี้ยงกันมี 3 ประเภทคือ
1. ด้วงกว่าง (Family: Scarabaeidae Subfamily: Dynastinae)
มีลำตัวค่อนข้างใหญ่ หลังนูน มีหนวดรูปใบไม้ ขาคู่หน้ามีช่องที่ขาอยู่ในแนวขวางบิดขยับได้ ด้วงในวงศ์ย่อยนี้ ได้แก่ ด้วงกว่างสามเขาเขาใหญ่, ด้วงกว่างญี่ปุ่น, ด้วงกว่างชน, ด้วงแรดมะพร้าว และด้วงแรดมะตะบัน เป็นต้น

ด้วงกว่างสามเขาเขาใหญ่ Chalcosoma atlas

2.ด้วงดอกไม้ (Family: Scarabaeidae Subfamily: Cetomiinae)

มีลำตัวค่อนข้างเป็นเหลี่ยม มีหนวดรูปใบไม้  ด้งวในวงศ์ย่อยนี้ได้แก่ ด้วงดอกไม้มันบ้าน, ด้วงดอกไม้จุดดาวน้อย, ด้วงดอกไม้ดำแหลม, ด้วงดอกไม้จุดเหลือง และด้วงดอกไม้ช็อค เป็นต้น

ด้วงดอกไม้โล่ส้ม Taeniodera malabariensis simillima

3. ด้วงคีม (Family: Lucanidae)
มีลำตัวค่อนข้างแบน เพศผู้มีเขี้ยวที่ยื่นยาวออกไปด้านหน้า มีหนวดแบบหักเป็นข้อศอก  ด้วงในวงศ์นี้ได้แก่ ด้วงคีมยีราฟ, ด้วงคีมแดง, ด้วงคีมฟันเลื่อย และด้วงคีมกระทิงดำ เป็นต้น

ด้วงคีมเหลืองขีดวาย Prosopocoilus suturalis

ด้วงสามกลุ่มนี้ เป็นด้วงที่สามารถเพาะพันธุ์ได้ และนิยมเลี้ยงกัน ซึ่งหาได้ไม่ยากและเพาะเลี้ยงไม่ยากมากนัก แต่ควรศึกษาลักษณะนิสัยอาหารการกินและอุณภูมิในการเพาะเสียก่อนเพื่อจะได้หาด้วงที่เหมาะสมกับอากาศบ้านเราซึ่งสำคัญมากแช่นด้วงคีมกระทิงดำที่ต้องการอุณหภูมิที่เย็นในการเพาะเลี้ยงซึ่งถ้าหากภูมิประเทศที่เราอยู่มีอากาศร้อนนั้นก็เป็นไปได้ยากที่จะเพาะได้จึงทำให้ต้องศึกษาก่อนซื้อเพื่อให้ด้วงไม่ตายอย่างไร้ค่า  แต่ด้วงส่วนใหญ่ในไทยก็เป็นด้วงที่เพาะได้ไม่ยากและมีอีกหลายชนิดที่เหมาะสำหรับมือใหม่เช่น กว่างชน ด้วงแรดมะพร้าว ซึ่งเพาะเลี้ยงง่ายได้ใข่จำนวนมากไม่ค่อยเกี่ยงเรื่องอุณภูมิและความชื้นส่วนด้วงคีมนั้นก็จะมีจำพวกด้วงคีมฟันเลื่อยซึ่งข้อมูลในการผสมพันธุ์จัดตู้เพาะและดูแลหนอนนั้นจะอยู่ในหัวข้อถัดไป

การผสมพันธุ์ของด้วง

ในการผสมพันธุ์ของด้วงนั้นต้องดูนิสัยของตัวด้วงด้วยซึ่งถ้าด้วงมีนิสัยที่ดุก็อาจจะต้องมีการมัดคีมด้วงเพื่อป้องกันตัวผู้จะหนีบตัวเมียแต่ถ้าด้วงเป็นด้วงมีนิสัยอ่อนโยนผสมพันธุ์ง่ายก็ไม่มีปัญหาทิ้งไว้ด้วยกันได้เลย การจัดตู้ผสมพันธุ์นั้นไม่ควรใส่ดินลึก(โดยเฉพาะด้วงที่มีนิสัยชอบขุด)และใส่อาหารไว้อย่างสม่ำเสมอและมีของไม้เล็กๆใส่ไว้เพื่อป้องกันด้วงหงายท้องไม่ควรร้อนจนเกินไปเพราะด้วงบางชนิดต้องการอากาศที่เย็นในการผสมพันธุ์ หลังจากทิ้งไว้ด้วยกันซัก 1-2 อาทิตย์ก็นำตัวเมียลงตู้เพาะได้เลย

ด้วงกว่างชน Xylotrupes gideon

ด้วงคีมฟันเลื่อยเหนือ Dorcus titanus platymelus

sivasiva

การจัดตู้เพาะด้วง

ในการจัดตู้เพาด้วงผมขอแบ่งออกเป็นสี่แบบใหญ่ๆคือแบบสำหรับ ด้วงกว่าง,ด้วงคีมวางไข่ในไม้ผุ, ด้วงคีมวางใข่ในดินดำ และด้วงดอกไม้
          1.แบบสำหรับด้วงกว่าง
          ในรูปแบบนี้จะสอนการจัดตู้ด้วงกว่างแบบง่ายๆ ให้เราผสมวัสดุปูพื้น หรืออาหารที่จะนำมาเพาะกับน้ำ โดยให้มีความชื้นพอ ทดสอบโดยบีบอาหารให้แน่นๆต้องไม่มีน้ำหยดออกมา แล้วอัดตู้ด้านล่างแน่นๆประมาณ 3/4 ของตู้ที่จะเพาะ แล้วใส่ปูพื้นลงไปหลวมๆประมาณ 1/2 ของตู้ที่เหลือ โดยรวมมีความลึกของดินเฉลี่ยประมาณ 15-22 เซนติเมตร แต่สำหรับด้วงใหญ่ เช่น กว่างสามเขา, กว่างเฮอคิวลิสก็ 30-40 เซนติเมตร จากนั้นก็นำเศษไม้มาวางไว้เพื่อป้องกันด้วงหงายท้อง แล้วตามด้วยใส่อาหารอย่างสม่ำเสมอ และพรมน้ำเพื่อไม่ให้ดินแห้ง(พรมเฉพาะเมื่อหน้าดินเริ่มแห้งเท่านั้นนะครับ ถ้าพรมบ่อยเกินไปจะทำให้ตู้เน่าได้ครับ)
          2.แบบสำหรับด้วงคีมวางใข่ในดินดำ    
          ในลักษณะการวางใข่แบบนี้พบได้ในด้วงคีมสกุล Odontolabis และ Neolucanus เป็นส่วนใหญ่ และก็มีอีกหลายชนิดที่สามารถวางใข่ได้ทั้งในปูพื้นและขอนไม้ เช่น ด้วงคีมในสกุลAegus รูปแบบการจัดตู้ของด้วงชนิดนี้นั้นจะต้องชื้นกว่าแบบอื่นๆหน่อย เพราะด้วงในกลุ่มนี้ชอบดินชื้นๆหน่อย โดยด้วงจะปั้นกระเปาะและวางใข่ไว้ภายในกระเปาะ ถ้าเกิดดินแห้งเกินไปด้วงก็จะปั้นกระเปาะไม่ได้และอาจไม่วางใข่ในที่สุด มาเข้าการจัดตู้ด้วงกันดีกว่าครับ ให้เรานำปูพื้นที่ผสมน้ำแล้ว อัดลงไปในกล่องเพาะแน่นๆ ประมาณ 1/2 ของกล่อง แล้วใส่ปูพื้นลงไปหลวมๆอีก 1/2 ของที่เหลือ หลังจากนั้นให้ใส่ขอนไม้เล็กๆเข้าไปเพื่อกันด้วงหงายท้อง (เท่าที่เพาะมาด้วงจะชอบวางไข่ใต้ขอนไม้ ดังนั้นเศษไม้ที่ใส่ไปด้านบนไม่ควรมีขนาดเล็กเกินไปนะครับ)

3.แบบสำหรับด้วงคีมวางไข่ในขอนไม้ผุ

ในแบบนี้ผมจะขอแยกออกเป็น 2 แบบนะครับ คือ                                                                                                                                                                                      -สำหรับด้วงในสกุล Hexarthrius และ Rhaetulus   
     ให้นำปูพื้นที่ผสมน้ำแล้ว มาอัดใส่กล่องเพาะแน่นๆประมาณ 5-7 เซนติเมตร แล้วนำขอนไม้ผุ (ขอนไม้ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางไม่ต่ำกว่า 7 เซนติเมตร นำมาปลอกเปลือกออก แล้วแช่น้ำ 1 คืน) มาวาง แล้วก็ใส่อาหาร และ เศษไม้ให้ด้วงตัวเมีย
-สำหรับด้วงคีมในสกุลอื่นๆ เช่น Prosopocoilus, Dorcus, Cyclommatus etc.
ให้นำปูพื้นที่ผสมน้ำแล้ว มาอัดใส่กล่องเพาะแน่นๆประมาณ 5-7 เซนติเมตร แล้วนำขอนไม้ผุที่แช่น้ำแล้วมาวาง หลังจากนั้นให้นำปูพื้น มาใส่แบบหลวมๆ ให้เกือบท่วมขอนไม้ แล้วก็ใส่อาหารและเศษไม้ลงไปตามปกติ
          4.แบบสำหรับด้วงดอกไม้
          ให้เรานำปูพื้นที่ผสมน้ำแล้ว มาอัดแน่นๆก้นตู้เพาะประมาณ 2-3 เซนติเมตร แล้วนำปูพื้นมาเทใส่หลวมๆจนเกือบเต็มตู้ ใส่อาหารและเศษไม้ลงไปเป็นอันเสร็จพิธีครับ
(ปล.ส่วนพวกด้วงดอกไม้ของทางแอฟริกาให้จัดตู้ตามการจัดตู้เพาะด้วงกว่างเลยครับ)

bin

มีอะไรเพิ่มเติม ยังสามารถปรับปรุงให้ดีขึ้นได้นะครับ

sivasiva

การเลี้ยงดูตัวอ่อน

  การเลี้ยงดูตัวอ่อนดูเหมือนจะเป็นส่วนที่ไม่มีอะไร แต่เป็นส่วนที่สำคัญมาก เพราะช่วงหนอนเป็นช่วงที่นานที่สุดในช่วงชีวิตของด้วง
บางชนิดระยะหนอนเพียง 2-4 เดือนเช่น ด้วงคีมร่องเก่า ด้วงดอกไม้มันบ้าน และแมลงกินูนบางชนิด
บางชนิดระยะหนอน  6-12 เดือน ซึ่งด้วงส่วนใหญ่จะมีระยะหนอนประมาณนี้ เช่น ด้วงกว่างชน ด้วงกว่างญี่ปุ่น ด้วงแรดชนิดต่างๆ และด้วงคีมส่วนใหญ่ เป็นต้น
บางชนิดระยะหนอน 2-4 ปี เช่น หนอนกว่างสามเขา หนอนกว่างช้าง หนอนด้วงคีมกวาง เป็นต้น
     ในธรรมชาติหนอนด้วงคีมส่วนใหญ่ จะกินไม้ผุเป็นอาหารหลัก ส่วนด้วงกว่าง ด้วงคีมกวาง ด้วงคีมนีโอ และด้วงดอกไม้จะกินไม้ผุที่ย่อยสลายจนเกือบเป็นดินแล้วเป็นอาหาร
     ในที่เลี้ยงนั้น เราจะเลี้ยงหนอนด้วงไว้ในกระปุกขนาดต่างๆ ตามขนาดของด้วงนั้นๆ หนอนด้วงขนาดเล็ก สามารถเลี้ยงในกระปุกขนาด 850 cc. ด้วงขนาดกลาง เลี้ยงในกระปุกขนาด1500 cc. ส่วนด้วงขนาดใหญ่เลี้ยงในกระปุกขนาด 3000 cc.ขึ้นไป
     การเปลี่ยนอาหารหนอนควรเปลี่ยนเมื่อสังเกตุว่ามีขี้หนอนเยอะ(อย่าเกิน 70%) โดยการเปลี่ยนนั้นควรใส่อาหารเก่าไว้ประมาณ 30% โดยใส่ไว้ข้างล่าง เพื่อให้หนอนสามารถปรับตัวได้
     ส่วนในระยะดักแด้นั้นเป็นระยะที่ด้วงจะอ่อนแอที่สุดเพราะฉะนั้นถ้าหากมีความกระทบกระเทือนมากๆ หรือการถ่ายรูปดักแด้โดยใช้แฟลชก็อาจจะทำให้ดักแด้ตายได้ ในทางที่ดีให้ปล่อยไว้เฉยๆปล่อยทิ้งไว้จนออกมาเป็นตัวเต็มวัย แต่ถ้าหากต้องการนำออกมาศ฿กษาพฤติกรรมการออกดักแด้หรือเข้าดักแด้ขิงด้วงให้เปิดฝาโพรงออกหรือสร้างโพรงเทียมโดยที่โพรงเทียมต้องมีขนาดเท่ากันกับโพรงที่หนอนสร้างขึ้นและความลาดชันของโพรงต้องมีขนาดเท่าของจริงด้วย
     หลังจากที่ด้วงออกมาจากดักแด้แล้วควรปล่อยด้วงให้อยู่ในโพรงต่ออีกประมาณ 1-2 ตัวเพื่อให้ด้วงพักตัวและเตรียมการสำหรับผสมพันธุ์ซึ่งในระยะพักตัวนี้ด้วงจะไม่กินอาหาร

หนอนด้วงคีมเคอวิเด้นส์

หนอนด้วงกว่างสามเขาจันท์

หนอนด้วงดอกไม้ไม่ทราบชนิด